Aşil Tendonu Kopması | Teşhis ve Tedavi

Epidemiyoloji

Aşil tendonu kopmaları çoğunlukla yüksek etkili sporlarda görülür ve erkek popülasyonunda daha sık ortaya çıkar. Danimarka'da yapılan bir çalışma, 1994 yılında 25,95/100.000 kişiden 2013 yılında 31,13/100.000 kişiye bir artış olduğunu bildirmektedir(Ganestam ve ark. 2016).

Literatür, bir bireyi Aşil tendonu kopmalarına yatkın hale getirebilecek birkaç risk faktörü listelemektedir(Jarvinen ve ark. 2005, McQuillan ve diğerleri. 2005, Seeger vd. 2006, Kraemer ve ark. 2012)
Bunlar:

• Tendon dejenerasyonu
• Zayıf tendon vaskülaritesi
• Kortikosteroid kullanımı
• Florokinolon kullanımı
• Önceki kontralateral rüptür

Klinik Sunum ve Muayene

Tendon yırtılırsa, hastalar belirgin bir "pop", "snap" veya "crack" sesi ve ani ağrı bildirirler. İkincisi oldukça hızlı bir şekilde çözülür(Leppilahti ve ark. 1998). Hasta, tehlikeye giren tendonun neden olduğu sınırlı plantar fleksiyon nedeniyle yürüme anormallikleri gösterebilir. Bu durum posterior tibial, peroneal ve plantar kasların aşırı aktivitesi ile maskelenebilir(Kauwe 2017).

İlginç bir şekilde, tüm Aşil tendonu kopmalarının %66'sı asemptomatiktir veya hastalarda kopma öncesinde tendonda ağrı, sertlik veya işlev bozukluğu yoktur. Buna rağmen, yırtılan tüm Aşil tendonlarının %98'inde dejenerasyon belirtileri görülmektedir. 2014 yılında Reiman ve arkadaşları, Aşil tendon yırtıklarının teşhisi için çeşitli klinik değerlendirmelerin tanısal doğruluğu üzerine bir meta-analiz içeren sistematik bir derleme yayınlamıştır. Muhtemelen en yaygın kullanılan test Thompson testidir. 96'lık duyarlılığı ve %93'lük özgüllüğü ile Aşil tendon rüptürlerinin tanısında olduğu kadar dışlanmasında da yüksek klinik değere sahiptir.

Testi gerçekleştirmek için hasta yüzüstü pozisyonda alt bacakları uzatılmış şekilde bankta yatar. Hastanın ayak bilekleri bankın kenarının ötesine uzanır. Şimdi bir elinizle baldırı sıkıştırın ve ayağın hareketine dikkat edin. Baldırın sıkıştırılması ayağın plantar fleksiyonu ile sonuçlanırsa, tendonun sağlam olduğu varsayılabilir. Bununla birlikte, yüzüstü pozisyonda plantar fleksiyonda bir dereceye kadar ön yük eksikliği varsa ve baldırın sıkışması nedeniyle daha fazla plantar fleksiyon meydana gelmezse, bir yırtılma olasılığı vardır.

Yaygın olarak kullanılan diğer ortopedik testler şunlardır:

• Matle'nin Testi
• Copeland Testi
• Boşluk Palpasyon Testi

Tedavi

Yeniden rüptür oranını, fonksiyonel sonuçları, komplikasyon oranını, spora ve işe dönüşü ve erken ve gecikmiş ağırlık taşıma arasındaki farkları karşılaştıran yakın tarihli bir sistematik inceleme, bu faktörlerdeki farklılıkların çok sayıda RKÇ ve gözlemsel çalışma arasında anlamlı olmadığı sonucuna varmıştır (Ochen ve ark. 2019). Ancak, bugüne kadar herhangi bir karar algoritması mevcut olmadığından, karar hasta ve tedavi eden hekime kalmaktadır.

Aşağıdaki videolarda, Aşil tendon kopması onarımından sonra akut fazdan sonraki rehabilitasyon aşamalarına kadar bir hastanın yapabileceği birkaç egzersiz bulacaksınız.

İlginçtir ki, aynı ilkeler konservatif tedavi gören hastalarda da uygulanmaktadır(Ollson ve ark. 2013, Lantto ve diğerleri 2016).

Aşil tendonu insan vücudundaki en büyük ve en güçlü tendondur ve her ikisi de kalkaneusa giren soleus ve gastroknemius kaslarının tendonlarından oluşur. Aşil tendonu kopmalarını çoğunlukla erkek sporcularda yüksek etkili sporlarda görüyoruz.

Her ne kadar 2017 yılında yapılan bilimsel bir derleme, cerrahi ve konservatif tedavinin sonuçları arasında önemli bir fark olmadığını gösterse de, konservatif olarak tedavi edilen tendonların yeniden kopma oranı daha yüksektir ve konservatif tedavi, ciddiyetine bağlı olarak her yaralanma için uygun olmayabilir. Bununla birlikte, immobilizasyona karşı erken mobilizasyonu içeren hızlandırılmış bir rehabilitasyon programının açık bir yararı vardır. Brumann ve ark. (2014).

Ameliyat sonrası genellikle yaklaşık iki hafta süren 1. aşamada amaç, hastayı beklenen gidişat konusunda uygun şekilde eğitmek olmalıdır. Yaranın düzgün bir şekilde iyileştiğinden ve şişliğin kontrol altında olduğundan emin olun Hasta muhtemelen 30° plantar fleksiyon ile yürüteç botu giyecektir, ancak tam ağırlık taşıyarak yürüyebilmelidir. Amacınız çevredeki kasları güçlendirmek olacaktır.

Şimdi bunun neye benzeyebileceğine bakalım:

İstirahat halinde ağrı ve şişlikte artış olmayan hasta ayak bileğini daha fazla hareket ettirebilir. Üç haftaya kadar sürebilen ikinci aşamada hedefiniz nötr bir ayak bileği pozisyonu ve tam plantarfleksiyon hareket açıklığı elde etmek olmalıdır. Yaranın düzgün bir şekilde iyileştiğinden ve şişliğin azalmaya devam ettiğinden emin olun ve normal bir yürüyüş modelini geri kazanmaya çalışın. Egzersizleri 1. aşamadan itibaren yüklemeye devam edebilirsiniz. Ancak 2. aşamada ayak bileğine daha yakından odaklanacağız.

9 haftaya kadar sürebilen 3. aşama - Geç Aşil Tendonu Kopma Onarımı Rehabilitasyonu - hareket aralığı açısından açının tam işlevini geri kazandırmayı amaçlayacaktır. Propriyosepsiyon, denge ve koordinasyonun yanı sıra bireyi olası spora özgü rehabilitasyona hazırlamak için daha fazla güç artışı.

Şimdi burada ne tür egzersizler yapılabileceğine bir göz atalım:

Aşil Tendon Kopmaları hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz? Aşağıdaki kaynaklara göz atın:

• Aşil Tendon Rüptürünün Cerrahi Olmayan Tedavisi için Rehabilitasyon Rejimi (Araştırma Derlemesi)
• Podcast Bölüm 040 - Liz Marlow ile Aşil Tendon Kopması Rehabilitasyonu
• Kronik Tendinopati Yönetiminde Şok Dalgası Tedavisinin Rolü - Sık Sorulan Sorular

Referanslar

ARNER, ORED, A. Lindholm ve S. R. Orell. "Aşil tendonunun subkutanöz rüptüründe histolojik değişiklikler; 74 olguluk bir çalışma." Acta Chirurgica Scandinavica 116.5-6 (1959): 484-490.
Ganestam, Ann ve diğerleri. "1994-2013 yılları arasında akut Aşil tendon kopması insidansında artış ve cerrahi tedavide gözle görülür bir düşüş. Ülke çapında 33.160 hastayı kapsayan bir kayıt çalışması." Diz Cerrahisi, Spor Travmatolojisi, Artroskopi 24.12 (2016): 3730-3737.

Giddings, Virginia L., ve diğerleri. "Yürüme ve koşma sırasında kalkaneal yüklenme." Spor ve Egzersizde Tıp ve Bilim 32.3 (2000): 627-634.

Järvinen, Tero AH, ve ark. "Aşil tendon bozuklukları: etiyoloji ve epidemiyoloji." Ayak ve ayak bileği klinikleri10.2 (2005): 255-266.

Kraemer, Robert ve diğerleri. "Aşil tendinopatisi ve Aşil tendon rüptürlerinde kalıtsal ve tıbbi risk faktörlerinin analizi: eşleştirilmiş çift analizi." Ortopedi ve travma cerrahisi arşivi 132.6 (2012): 847-853.

Lantto, Iikka ve diğerleri. "Akut Aşil tendon rüptürlerinde cerrahi ve cerrahi olmayan tedavileri karşılaştıran prospektif randomize bir çalışma." Amerikan Spor Hekimliği Dergisi 44.9 (2016): 2406-2414.

Maffulli, N. (1998). Aşil tendonunun subkutan yırtığının klinik tanısı. The American journal of sports medicine, 26(2), 266-270.

McQuillan, Regina ve Paul Gregan. "Kortikosteroid tedavisinin bir komplikasyonu olarak tendon rüptürü." Palyatif tıp 19.4 (2005): 352-353.

Moon Y, Choi KY, Ahn JH.  "Akut Aşil tendonu kopması".  Arthrosc Orthop Sports Med (2017): 59-65

Ochen, Yassine ve diğerleri. "Aşil tendon rüptürlerinde operatif tedaviye karşı nonoperatif tedavi: sistematik inceleme ve meta-analiz." bmj 364 (2019): k5120.

Olsson, Nicklas ve diğerleri. "Akut Aşil tendon rüptürlerinde cerrahi olmayan tedaviye karşı hızlandırılmış rehabilitasyon ile stabil cerrahi onarım: randomize kontrollü bir çalışma." Amerikan Spor Hekimliği Dergisi 41.12 (2013): 2867-2876.

Seeger, John D., ve diğerleri. "Aşil tendon rüptürü ve bunun florokinolon antibiyotikler ve diğer potansiyel risk faktörleri ile ilişkisi." Farmakoepidemiyoloji ve ilaç güvenliği15.11 (2006): 784-792.