Wprowadzenie

Stopa musi dźwigać duży ciężar w codziennym życiu. Dlatego struktura i dynamika łuków stopy są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania stopy. Weź pod uwagę amortyzację wstrząsów, przenoszenie ciężaru ciała, napęd do przodu i zapewnienie podstawy wsparcia. Kiedy przyśrodkowy łuk podłużny spłaszcza się, przyśrodkowa krawędź stopy (prawie całkowicie) styka się z podłożem. Istnieje wiele przyczyn, które wykraczają poza zakres tego przeglądu. Co ważne, płaskostopie może być odwracalne lub utrwalone. Odwracalne płaskostopie traci przyśrodkowy łuk podłużny podczas zamkniętego łańcucha, ale łuk ten jest zachowany w warunkach braku obciążenia. Ze względu na ścisły związek stopy w łańcuchu kinematycznym z kolanem i biodrem, płaskostopie może prowadzić do innych problemów na wyższych poziomach łańcucha kinetycznego. Podeszwy ortopedyczne mogą przynieść ulgę, ale czy aktywny program ćwiczeń korygujących płaskostopie może pomóc?

Metody

W celu zbadania, w jakim stopniu program ćwiczeń może skorygować odwracalne płaskostopie, przeprowadzono niniejsze badanie. Randomizowane, kontrolowane badanie zostało przeprowadzone w Zakładzie Fizjoterapii Ortopedycznej Instytutu Nauk Medycznych Pravara. Elastyczna stopa płaska została zdefiniowana jako stopa z wysokością opadania kości piętowej większą niż 10 mm i przyśrodkowym kątem łuku podłużnego mniejszym niż 130°. Kąt ten został obliczony poprzez wyśrodkowanie goniometru na guzowatości kości łódkowatej, a końce goniometru podążały za głową pierwszego śródstopia i kostką przyśrodkową. Poniższy film pomoże Ci wykonać test opadania łopatki:

Grupa eksperymentalna wykonywała przez 6 tygodni aktywne ćwiczenia 3 razy w tygodniu. Ćwiczenia składały się z aktywnego zgięcia podeszwowego i grzbietowego, 4 krótkich ćwiczeń mięśni stopy, wzmocnienia pośladków i rozciągania łydek. Ćwiczenia były kontynuowane po 2 tygodniach poprzez zmianę pozycji, w której ćwiczenia były wykonywane i/lub poprzez zwiększenie liczby powtórzeń lub czasu trwania przytrzymania.

Grupa kontrolna również uczestniczyła w 6-tygodniowym programie z 3 sesjami tygodniowo, ale wykonywała tylko aktywne ćwiczenia zgięcia podeszwowego i grzbietowego oraz rozciąganie łydek podczas długiego siedzenia.

Wyniki zostały ocenione poprzez pomiar wysokości przyśrodkowego łuku podłużnego za pomocą testu opadania kości piętowej. Zmierzono również przyśrodkowy kąt łuku podłużnego.

Wyniki

Czy program ćwiczeń może skorygować odwracalne płaskostopie? Aby odpowiedzieć na to pytanie, do badania włączono 52 osoby dorosłe w wieku od 18 do 21 lat z elastycznym płaskostopiem. Grupy były porównywalne na początku badania, jak widać w poniższej tabeli.

Wyniki wykazały, że w obu grupach poprawiła się wysokość opadania kości łokciowej. Średnia różnica między grupami faworyzowała jednak interwencję, wykazując o 0,4 cm większą redukcję wysokości opadania kości łokciowej. Autorzy stwierdzili, że różnica ta była bardzo dokładnym oszacowaniem, ponieważ przedział ufności wynosił tylko od 0,4 do 0,5. To samo zaobserwowano w przypadku przyśrodkowego kąta łuku podłużnego. W grupie interwencyjnej wzrósł on (a tym samym poprawił się) o 16 stopni więcej w porównaniu z grupą kontrolną. Również w tym przypadku oszacowanie było precyzyjne, ponieważ przedział ufności wynosił od 13 do 19.

Pytania i przemyślenia

Autorzy stwierdzili, że "trudno było wyznaczyć najmniejszy opłacalny efekt dla dwóch miar wyników w tym badaniu, ponieważ były one czysto biomechaniczne, a nie objawowe lub funkcjonalne, o których pacjenci mogliby wyrazić opinię na temat klinicznej wartości poprawy o różnej wielkości.

Ponadto Nielsen i wsp. w 2009 r. zbadali związek wysokości upadku z BMI, płcią i długością stopy. Stwierdzili oni, że długość stopy miała znaczący wpływ na opadanie kości łódkowatej zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Na każde 10 mm wzrostu długości stopy, opadanie kości pęcinowej wzrastało o 0,40 mm u samców i 0,31 mm u samic. Doprowadziło to do zaproponowania wartości odcięcia wynoszącej 8,5 mm w celu rozróżnienia między normalnym a nieprawidłowym spadkiem kości łódkowatej, ponieważ 97,5% próby w tym badaniu miało dynamiczny spadek kości łódkowatej mniejszy niż 8,5 mm. Ponieważ jednak długość stopy miała wpływ na spadek, górne granice przedziału ufności wzrosły z 7,25 mm do 9,50 mm dla mężczyzn i z 7,8 mm do 10 mm dla kobiet. W związku z tym musimy wziąć pod uwagę długość stopy w ocenie stopnia opadania kości łódkowatej. W przypadku krótkich stóp (około 22 cm) możemy zastosować wartość graniczną 8,5, ale dłuższe stopy mogą nadal mieć normalny spadek kości piętowej wynoszący około 10 mm. Niestety, długość stopy nie została zmierzona w tym badaniu. Jednak uczestnicy są tacy sami, więc nie mogło to wpłynąć na wyniki.

Porozmawiaj ze mną

Główny wynik tego badania nie został określony. Ponadto nie obliczono wielkości próby, a badanie nie zostało zarejestrowane. Stanowi to istotne ograniczenie. Bez zarejestrowanego badania nie możemy stwierdzić, czy wszystkie predefiniowane wyniki zostały zgłoszone w tej publikacji, czy też artykuł ten selektywnie przedstawił niektóre wyniki. Ponieważ wielkość próby nie została wstępnie obliczona, nie wiemy, czy uwzględniona populacja była wystarczająca do wykrycia prawdziwych różnic. Niemniej jednak autorzy wskazują na bardzo dokładne szacunki efektów leczenia. Nie wspomniano o przestrzeganiu przez pacjentów programu ćwiczeń. W związku z tym nie możemy z całą pewnością stwierdzić, czy poprawę rzeczywiście można przypisać samej interwencji. Być może osoby objęte interwencją kontrolną nie były zbyt zgodne. Autorzy nie podali wyników w oparciu o istotność statystyczną, co jest dobre. Jednak poza stwierdzeniem, że wyniki zostały przeanalizowane na podstawie zamiaru leczenia, podano bardzo niewiele informacji na temat planu analizy statystycznej.

Wiadomości do domu

Badanie to wykazało poprawę w zakresie wysokości opadania kości łokciowej w obu grupach. W związku z tym można ustalić program ćwiczeń korygujących płaskostopie. Średnia różnica między grupami faworyzowała jednak interwencję, wykazując o 0,4 cm większą redukcję wysokości opadania kości łokciowej. To samo zaobserwowano w przypadku przyśrodkowego kąta łuku podłużnego. Autorzy stwierdzili, że różnice te były bardzo dokładnymi szacunkami. Badanie nie zostało jednak zarejestrowane i nie przeprowadzono obliczeń wielkości próby, więc mogło to wpłynąć na przedstawione tutaj wyniki.

Odniesienie

Brijwasi T, Borkar P. Kompleksowy program ćwiczeń poprawia ustawienie stóp u osób z elastycznym płaskostopiem: badanie z randomizacją. J Physiother. 2022 Dec 14:S1836-9553(22)00117-5. doi: 10.1016/j.jphys.2022.11.011. Epub przed publikacją. PMID: 36526555.