Dysfunkcja ścięgna piszczelowego tylnego | Diagnoza i leczenie dla fizjoterapeutów
Dysfunkcja ścięgna piszczelowego tylnego | Diagnoza i leczenie dla fizjoterapeutów
Dysfunkcja ścięgna piszczelowego tylnego, w skrócie PTTD, jest główną przyczyną nabytej deformacji płaskostopia u dorosłych i bólu kostki przyśrodkowej. Jest to spowodowane przewlekłym nadużywaniem i następującym po nim stanem zapalnym ścięgna, który może utrudniać degenerację ścięgna w późniejszych stadiach. Częstość występowania dysfunkcji ścięgna piszczelowego tylnego I i II stopnia wynosiła 3,3%-10% u kobiet powyżej 40 roku życia. Częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem.
U podłoża objawów leży zwykle proces zapalny w ścięgnie piszczelowym tylnym lub wokół niego (zapalenie ścięgna lub zapalenie pochewki ścięgna). Powtarzające się mikrourazy spowodowane na przykład nadmierną pronacją stopy zostały opisane jako podstawa tego stanu.
Prowadzi to do utraty funkcji ścięgna piszczelowego tylnego i zapadnięcia się przyśrodkowego łuku podłużnego. Zwiększa to obciążenie więzadeł przyśrodkowych stopy i kostki. Stopniowo więzadła przyśrodkowe (więzadło naramienne i więzadło piętowo-łódkowe) ulegają wydłużeniu i dochodzi do deformacji płaskostopia. Może stopniowo przechodzić w stan przewlekły i mogą mu towarzyszyć zmiany zwyrodnieniowe ścięgna. Ostry uraz rzadko jest przyczyną PTTD.
Zdefiniowano 4 etapy:
- Etap 1 objawia się obrzękiem i tkliwością za kostką przyśrodkową wzdłuż przebiegu ścięgna piszczelowego tylnego. Stopa jest elastyczna, a przyśrodkowy łuk podłużny jest zachowany. Na tym etapie może występować lekkie osłabienie i ból z odwróceniem stopy.
- Etap 2 charakteryzuje się mniejszym obrzękiem, ale widoczne staje się zapadnięcie przyśrodkowego podłużnego łuku stopy. Na tym etapie stopa jest elastyczna, a płaskostopie może zostać skorygowane. Stopniowo staje się trudne lub prawie niemożliwe odwrócenie i zgięcie podeszwowe stopy, a unoszenie pięty jedną nogą może być zaburzone.
- W stadium 3 widoczne staje się zmęczenie, ból nogi oraz zmniejszona zdolność chodzenia. Deformacja płaskostopia staje się sztywna i nie można jej skorygować. Charakterystycznym objawem jest utrata zdolności do odwracania i zginania stopy.
- W stadium 4, wraz z utrwaloną deformacją płaskostopia, może pojawić się ból kostki bocznej z powodu uderzenia kości strzałkowej o zatokę stępu. Może występować niestabilność i utykanie.
