Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego | Diagnoza i leczenie dla fizjoterapeutów

Wprowadzenie

Klasyczną cechą choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego są zmiany histologiczne jakości i grubości chrząstki stawowej. Zmniejszenie chrząstki stawowej prowadzi do przerostu kości podchrzęstnej i powstawania osteofitów na krawędziach powierzchni stawowych. Inną konsekwencją jest przewlekłe zapalenie tkanki maziowej. Wszystkie te zmiany prowadzą do nieregularnych powierzchni stawowych, powiększenia kości, możliwego pogrubienia torebki stawowej i ostatecznie do ropowicy. Wynikające z tego zmniejszenie przestrzeni stawowej jest widoczne na zdjęciach radiologicznych, dlatego mówimy również o "radiologicznej chorobie zwyrodnieniowej stawów".

Najczęściej stosowanym systemem klasyfikacji radiologicznej choroby zwyrodnieniowej stawów jest skala Kellgrena i Lawrence'a(Kohn i in. 2016):

• Stopień 0: brak radiograficznych cech OA
• Stopień 1: wątpliwe zwężenie przestrzeni stawowej i możliwe wargi osteofityczne
• Stopień 2: wyraźne osteofity i możliwe zwężenie przestrzeni stawowej na radiogramie obciążeniowym przednio-tylnym
• Stopień 3: liczne osteofity, wyraźne zwężenie przestrzeni stawowej, stwardnienie, możliwa deformacja kości
• Stopień 4: duże osteofity, wyraźne zwężenie przestrzeni stawowej, ciężkie stwardnienie i wyraźna deformacja kości.

Ból jest najbardziej widocznym czynnikiem ograniczającym w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Jak wspomniano wcześniej, patofizjologia opisuje utratę chrząstki, ale w chrząstce stawowej brakuje nocyceptorów. Wiemy, że zmniejszenie chrząstki stawowej występuje również u osób bez objawów klinicznych (radiologiczna choroba zwyrodnieniowa stawów). Nocyceptory są obecne w tkankach otaczających staw kolanowy, takich jak torebka stawowa, więzadła, błona maziowa i zewnętrzne krawędzie łąkotek. Te nocyceptory są wyzwalane przez występujący stan zapalny.
Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego może występować pourazowo, jako proces starzenia się oraz w innych stanach zapalnych wpływających na jakość chrząstki stawowej.

Epidemiologia

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego (i biodrowego) jest najczęstszą patologią układu mięśniowo-szkieletowego, przy czym choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego występuje częściej niż choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego. Punktowa częstość występowania choroby zwyrodnieniowej stawów w Holandii w 2007 r. wynosiła 24,5/1000 u mężczyzn i 42,7/1000 u kobiet. Na całym świecie częstość występowania wynosi 3,8%. (Cross et al. 2014)

Częstość występowania choroby zwyrodnieniowej stawów w Holandii w 2007 r. wynosiła 2,8/1000, a w latach 2000-2020 spodziewany jest wzrost o 40%. Jeśli weźmiemy pod uwagę dramatyczny wzrost otyłości (BMI >30), liczba ta może być jeszcze wyższa.

ROLA VMO I QUADÓW W PFP

• • Nazwa*
• • Email*

Δ

Obraz kliniczny

Głównym objawem choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego jest ból kolana. Pacjenci najczęściej odczuwają ból podczas rozpoczynania ruchu lub po dłuższym obciążeniu. Ból zwykle nasila się w ciągu dnia. Mogą również zgłaszać słyszenie lub odczuwanie trzeszczenia.

Pacjenci zazwyczaj zgłaszają poranną sztywność trwającą do 30 minut, ale z drugiej strony mogą również powiedzieć, że odczuwają niestabilność z powodu zwiększonej pozycji koślawej / szpotawej kolana spowodowanej nieprawidłowościami stawu.

Badanie fizykalne

Chociaż mogą istnieć radiologiczne dowody choroby zwyrodnieniowej stawów według skali Kellgrena i Lawrence'a, nie odpowiada to objawom klinicznym. Na przykład badanie Framingham wykazało, że tylko około 21% bioder z radiologicznymi dowodami choroby zwyrodnieniowej stawów było często bolesnych i odwrotnie, u osób z często bolesnymi biodrami tylko około 16% miało dowody choroby zwyrodnieniowej stawów w badaniu rentgenowskim(Kim i in. 2015) Dziś wiemy, że zmiany zwyrodnieniowe są normalne w prawie każdej części ciała. Powody, dla których u niektórych osób pojawiają się objawy (np. ból), a u innych nie, są wielopłaszczyznowe, dlatego czynniki psychospołeczne i środowiskowe są szczególnie ważne przy rozważaniu diagnozy choroby zwyrodnieniowej stawów.

Z tego powodu Décary i in. (2018) opracowali klaster diagnostyczny dla objawowej OA w porównaniu z klastrem radiologicznym OA Altmana, o którym wspomnieliśmy powyżej:

Inne badania ortopedyczne w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego to:

• Pasywny zakres ruchu stawu kolanowego
• Aktywny zakres ruchu stawu kolanowego

Leczenie

Poniższy film podsumowuje zalecenia dotyczące leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów kończyn dolnych w oparciu o przegląd wytycznych autorstwa Walsha i wsp. (2017):

Chociaż w chorobie zwyrodnieniowej stawów często stosuje się protezę stawu, powinno to być zarezerwowane dla najcięższych przypadków. Terapia ruchowa jest obiecującym i dobrze zbadanym środkiem poprawiającym jakość życia osób z objawową chorobą zwyrodnieniową stawów. Jednakże, Zou et al. (2016) wykazali, że 75% ogólnego efektu leczenia interwencji takich jak ćwiczenia fizyczne można przypisać efektom kontekstowym, a nie konkretnemu efektowi leczenia. Pomyśl o tym w ten sposób: Pacjenci, którzy mieli bardzo ograniczone możliwości fizyczne z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów, mogli stopniowo i pod nadzorem odkrywać ruch, a także otrzymali edukację, która pozwoliła im zrobić więcej, odczulić swój system, a tym samym zmniejszyć ból. Chociaż prawdopodobnie stały się one również silniejsze, efekt ten był niewielki w porównaniu z tymi niespecyficznymi efektami.

W tym filmie możesz zapoznać się ze szczegółami terapii ruchowej w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego:

Chcesz dowiedzieć się więcej o chorobie zwyrodnieniowej stawów? Następnie sprawdź następujące zasoby:

• Wyprosty nóg - niebezpieczne dla kolan czy świetne ćwiczenie rehabilitacyjne?
• Aktualne informacje na temat ćwiczeń w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego
• Podcast Odcinek 014: Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego z Anthonym Teoli

Referencje

Cross, M., Smith, E., Hoy, D., Nolte, S., Ackerman, I., Fransen, M., ... & March, L. (2014). Globalne obciążenie chorobą zwyrodnieniową stawów biodrowych i kolanowych: szacunki na podstawie badania globalnego obciążenia chorobami 2010. Annals of the rheumatic diseases, 73(7), 1323-1330.

Altman, R., Asch, E., Bloch, D., Bole, G., Borenstein, D., Brandt, K., ... & Wolfe, F. (1986). Opracowanie kryteriów klasyfikacji i zgłaszania choroby zwyrodnieniowej stawów: klasyfikacja choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Zapalenie stawów i reumatyzm: Official Journal of the American College of Rheumatology, 29(8), 1039-1049.

Cross, M., Smith, E., Hoy, D., Nolte, S., Ackerman, I., Fransen, M., ... & March, L. (2014). Globalne obciążenie chorobą zwyrodnieniową stawów biodrowych i kolanowych: szacunki na podstawie badania globalnego obciążenia chorobami 2010. Annals of the rheumatic diseases, 73(7), 1323-1330.

Fransen, M., McConnell, S., Harmer, A. R., Van der Esch, M., Simic, M., & Bennell, K. L. (2015). Ćwiczenia w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Baza danych przeglądów systematycznych Cochrane, (1).

Walsh, N. E., Pearson, J., & Healey, E. L. (2017). Postępowanie fizjoterapeutyczne w chorobie zwyrodnieniowej stawów kończyn dolnych. Brytyjski biuletyn medyczny, 122(1), 151-161.

Zou, K., Wong, J., Abdullah, N., Chen, X., Smith, T., Doherty, M., & Zhang, W. (2016). Badanie ogólnego efektu leczenia i odsetka przypisywanego efektowi kontekstowemu w chorobie zwyrodnieniowej stawów: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych. Annals of the rheumatic diseases, 75(11), 1964-1970.