Scapulaire uitlijning | Scapular Dyskinesis Beoordeling

Ga naar

Vind deze wiki op het Fysiotutors platform Lid worden

Leer

Scapulaire uitlijning | Scapular Dyskinesis Beoordeling

In de literatuur wordt de normale uitlijning van de schoudergordel gewoonlijk beschreven aan de hand van de volgende criteria.

De schouderhoogte ligt iets onder het niveau van de doornuitsteeksels T1 en van opzij gezien loopt de loodlijn centraal door het acromion.
Een verstoorde uitlijning van de schoudergordel kan zich manifesteren als verhoging, die van achteren kan worden gezien, ofof depressie wanneer de superieure hoek van het schouderblad onder T2 ligt, of wanneer men de patiënt van voren bekijkt, wat een meer horizontale oriëntatie van het sleutelbeen of een AC-gewricht dat onder het SC-gewricht ligt, laat zien.

Ten derde, een steeds vaker voorkomende scheefstand is die van een verlengde schoudergordel.
De normale positie van de scapula bestaat er gewoonlijk in dat de superieure hoek zich op ruggenmergniveau T2 bevindt en de inferieure hoek op T7.
De mediale rand loopt parallel aan de ruggengraat op een afstand van 7,5 cm, ongeveer de breedte van vier vingers.

Het schouderblad ligt plat op de thorax met een 30° anterieure rotatie ten opzichte van het frontale vlak.
De scapula heeft vier mogelijke bewegingsrichtingen. (O'Leary et al 2015):

Spieren die rond het schouderblad hechten:

M.trapezius & M.serratus anterior = krachtpaar
- descendens & pars inferior Serratus: opwaartse rotatie
- ascendens: omhoog in caudomediale richting (posterieure kanteling)
- transversa: adductie
- pars superior Serratus = antagonist van pars inferior
M.levator scapulae:
- neerwaartse rotatie & craniaal mediaal
Mm.rhomboidei:
- neerwaartse rotatie en adductie
M. pectoralis minor:
- neerwaartse rotatie & anterieure kanteling

Een tekort of overactiviteit van een of meer van deze spieren kan leiden tot een verminderde uitlijning.

Bij een naar beneden geroteerde scapula zal de inferieure hoek meer mediaal van de wervelkolom liggen dan de superieure hoek. Vaak wordt dit veroorzaakt door een verkorte levator en/of rhomboïde spier met of zonder een verlengde trapezius pars descendens en misschien ook een zwakte van de serratus anterior.

Indien het schouderblad is ingedrukt zodat het zich onder het gemeenschappelijke gebied tussen T2-7 bevindt, kan dit worden veroorzaakt door een verkorte pectoralis major of latissimus dorsi en een verlengde trapezius pars descendens.

Een hoger geplaatst schouderblad kan meerdere oorzaken hebben. Als alleen de superieure hoek boven het AC-gewricht ligt, kan de reden een korte levator scapula zijn.

Als het AC-gewricht ook verhoogd is, kan de trapezius pas descendens meer betrokken zijn.

Als de hele scapulaire wervelkolom verhoogd is, kunnen de bovenstaande plus de rhomboids allemaal verkort zijn.

Bij verhoogde adductie, wat betekent dat de afstand tussen de wervelkolom en de mediale grens kleiner is dan 7,6 cm, kunnen mogelijke redenen voor de scheefstand zijn: verkorte rhomboïden of trapezius pars descendens, of een verlengde/zwakke serratus anterior-...

Als de scapula daarentegen meer geabduceerd is, met een meer naar voren gericht glenoid en een afstand tussen de wervelkolom en de mediale rand groter dan 3 cm, kan de oorzaak een verkorte serratus anterior en/of pectoralis major zijn.

Op deze foto's zie je een vleugelscapula of scapula alata. De mediale rand is zeer prominent en steekt van de thorax af. Vaak wordt zwakte van de serratus anterior veroorzaakt door een gecompromitteerde lange borstzenuw. Voorts kunnen een vlakke thoracale wervelkolom of hyperkyfose, scoliose en hypertrofie van de subscapularis redenen zijn voor een vleugelvormige scapula.

Wanneer de inferieure hoek van het schouderblad loskomt van de borstkas, is er sprake van een gekanteld schouderblad. Voornamelijk verkorte spieren die aan het processus coracoideus vastzitten, zoals de pectoralis minor, de korte kop van de biceps brachii of de coracobrachialis, kunnen een kanteling veroorzaken.