Elleboog beoordeling

Het ellebooggewricht bestaat uit drie verschillende beenderen die in één enkel kapsel zijn opgesloten: de humerus, de ulna en het radius.
Het humeroulnar gewricht is een eenvoudig scharniergewricht, dat alleen flexie en extensie toelaat tussen de trochlea inkeping van de ulna en de trochlea van het opperarmbeen.
Het humeroradiale gewricht is een kogelgewricht, waarbij de holle zijde op het spaakbeen ligt en de bolle zijde op het capitulum van het opperarmbeen.
Ten slotte is het proximale radioulnaire gewricht een scharniergewricht dat rotatie van de onderarm, pronatie en supinatie genoemd, mogelijk maakt.

Epidemiologie

De puntprevalentie van elleboogpijn in de algemene (Nederlandse) bevolking is 7,5%. De auteurs melden ook een 12-maanden-prevalentie van 11,2% met chronische pijn in 5,3% van de gevallen. In alle leeftijdsgroepen neemt de prevalentie van elleboogpijn geleidelijk toe tot een piek in de leeftijdsgroep tussen 45-64 jaar, waarna zij slechts licht daalt. Wat de geslachten betreft, hebben vrouwen in alle leeftijdsgroepen een iets hogere prevalentie dan mannen (8,7% vs. 6,2%)(Picavet et al. 2003).

Cursus 

Bot et al. (2005) voerden een prospectieve cohortstudie uit bij 181 patiënten met elleboogklachten in de huisartsenpraktijk. Zij vonden de volgende uitkomsten:
Elleboogpijn heeft een ongunstige prognose met slechts 13% die een volledig herstel rapporteert na 3 maanden follow-up en een lage 34% na 12 maanden.
Tegelijkertijd meldde 90% van de patiënten ten minste enige verbetering na 1 jaar follow-up.
De gemiddelde baseline pijnscore van 5,3 (±2,1) daalde met 1,3 (±2,3) punten na 3 maanden en 2,1 (±2,6) punten na 12 maanden. Tegelijkertijd daalde de invaliditeit op de basislijn met een score van 34,6 (±20,4) met 6,3 (±16,2) punten na 3 maanden en met 11,9 (±21,2) punten na 1 jaar.
De 1-jaar recidief was maar liefst 54%.

Prognostische factoren

In de prospectieve cohortstudie van Bot et al. (2005) werden de volgende factoren geassocieerd met een negatieve prognose voor herstel (pijn en invaliditeit) bij 3 en 12 maanden follow-up:
- Langere duur van de klachten voordat de huisarts werd geraadpleegd
- Het hebben van bijkomende musculoskeletale comorbiditeit
- Gebruik van de coping strategie 'terugtrekken'
- Minder sociale steun (alleen bij 3 maanden)
- Voorgeschiedenis van elleboogklachten (alleen op 12 maanden)
- 'Zorgen maken' als copingstijl (alleen op 12 maanden)

Rode vlaggen

Breuken

Radiuskopfractuur of fractuur van het olecranon na trauma resulterend in constante pijn in rust/nacht, pijn bij palpatie, axiale belasting, vibratie

U kunt de elleboog strek test gebruiken om te screenen op elleboog breuken:

Ontwrichting

Val op de uitgestrekte hand, trauma, misvorming (lijkt langgerekt of verkort)(Waymack et al. 2018)

Osteochondritis dissecans/losse lichamen

Repetitief trauma, crepitatie, vergrendeling, afname van actief en passief bewegingsbereik(van Sonhoven et al. 2009, Ligon et al. 2014)

Distale biceps peesrupturen

Langdurig (cortico)steroïdengebruik, activiteiten zoals gewichtheffen en bodybuilding, trauma met hoorbare en pijnlijke plop, zwelling en ecchymose, zwakte in flexie, supinatie(Thomas et al. 2017)

Een test die u kunt gebruiken voor de beoordeling van distale bicepspeesrupturen is de Hook-test:

Distale triceps peesrupturen

Langdurig (cortico)steroïdengebruik, activiteiten zoals gewichtheffen en bodybuilding, trauma met hoorbare en pijnlijke plop, zwelling en ecchymose, onvermogen om de elleboog actief te strekken(Thomas et al. 2017)

Tract anamnese:

Verwezen pijn vanuit de orgaansystemen verwijst meestal naar meer proximale plaatsen zoals de romp, heup, of schouder. Om deze reden is er geen kanaal, dat als mogelijkheid moet worden beschouwd om als elleboogpijn te worden weergegeven.

Afgezien van rode vlaggen die (dringende) verwijzing naar een specialist of huisarts rechtvaardigen, moeten ook andere bronnen van pijnverwijzing in aanmerking worden genomen.
Hoofdzakelijk radiculaire pijn vanuit de cervicale wervelkolom moet bij de anamnese en het lichamelijk onderzoek worden uitgesloten.

Basisbeoordeling

Na visuele beoordeling van de elleboog, inclusief palpatie, moet u het actieve bewegingsbereik in de aangedane en niet-aangedane elleboog beoordelen.
Bekijk de volgende video om te leren welke bewegingen moeten worden beoordeeld en kijk naar pijn tijdens de beweging, beperkt bewegingsbereik en compensatie.

Om een beperkt bewegingsbereik te kunnen beoordelen, moet de aangedane elleboog worden vergeleken met de niet-aangedane zijde. Vergelijk bovendien de waargenomen ROM met de standaardwaarden in verschillende richtingen. Deze zijn:

AROM-beoordeling wordt gewoonlijk gevolgd door Passive Range of Motion Assessment (PROM), die u met een klik op de volgende video kunt bekijken:

Tijdens de PROM-evaluatie is het belangrijk om het bewegingsbereik en het eindgevoel van de aangedane elleboog te vergelijken met de niet-aangedane zijde.

Een ander onderdeel van de basisbeoordeling is de functionele beoordeling. U moet uw patiënt vragen de activiteiten uit te voeren waarmee hij problemen heeft in het dagelijks leven.
Op die manier kunt u misschien onhandige bewegingen, pijn tijdens de beweging en compenserende strategieën waarnemen, vergelijkbaar met AROM-beoordeling.
Als laatste stap kan een isometrische weerstandstest nuttig zijn om de spieren die het ellebooggewricht kruisen, met inbegrip van de respectieve pezen, te belasten.

De volgende video laat zien hoe je isometrische testen uitvoert:

In de volgende leereenheden zullen we verder specificeren welke onderliggende pathologieën zich in het ellebooggewricht kunnen voordoen en hoe deze te beoordelen.

Specifieke pathologieën in de elleboog

Er zijn verschillende pathologieën die vaak in het ellebooggebied worden gezien. Voor meer informatie, klik op de respectievelijke pathologie (inhoud zal in de nabije toekomst worden toegevoegd):

• Posterolaterale Rotatie Instabiliteit (PLRI)
• Collaterale Ligament Letsel
• Epicondylalgie (tennis- en golferselleboog)
• Proximale Biceps Tendon Scheuren
• Distale Biceps Tendon Breuken
• Ulnaire zenuw beknelling

Bronnen

Ligon CB, Gelber AC. Elleboog losse lichamen. Het Tijdschrift voor Reumatologie. 2014 Jul 1;41(7):1426-7.

Picavet HS, Schouten JS. Spier- en skeletklachten in Nederland: prevalenties, gevolgen en risicogroepen, de DMC3-studie. Pijn. 2003 Mar 1;102(1-2):167-78.

Thomas JR, Lawton JN. Biceps en triceps rupturen bij atleten. Hand clinics. 2017 Feb 1;33(1):35-46.

Van Sonhonven F, Geusens E, Nijs S. Osteochondrosis dissecans van de elleboog. Journal Belge de Radiologie. 2009 Jul 1;92(4):207.

Waymack JR, An J. Ontwrichting, Elleboog, posterieur.