Scapulaire dyskinesis | Diagnose en behandeling voor fysio's

Inleiding & Epidemiologie

Scapulaire dyskinesis (ook wel SICK scapula syndroom genoemd) is een verandering of afwijking in de normale rust- of actieve positie van de scapula tijdens de schouderbeweging. Soms wordt scapulaire dyskinesis ook aangeduid als SICK scapula, wat een acroniem is voor Scapular malposition, Inferior medial border prominence, Coracoid pain and malposition, and dysKinesis of scapular movement. Bij de meeste mensen beweegt het schouderblad abnormaal door het herhaaldelijk gebruik van de schouder. Daarom zou men zich al kunnen afvragen of scapulaire dyskinesis een functionele aanpassing is of een pathologisch patroon dat we zien bij patiënten met schouderpijn.

Volgens McClure et al. (2011) vertoont de scapula de volgende bewegingen inclusief hun gemiddelde bewegingsgraden (inclusief de standaardafwijking):

Een belangrijk aspect bij het bekijken van de beweging van de scapula is het scapulohumerale ritme - of met andere woorden: hoeveel beweegt de scapula ten opzichte van de humerus tijdens de armheffing? Bekijk de volgende video om meer te leren over welke bewegingen in de schoudergordel volgens de literatuur plaatsvinden in een 'gezonde' scapula:

Zevenenzeventig procent van de fysiotherapeuten vindt een scapulohumerale verhouding van 1:2 normaal. Dit is wat we op school leren en wat we ook in onze video's laten zien(Kirby et al. 2007). De verhouding 1:2 werd echter voor het eerst beschreven in 1944 bij één proefpersoon door Inman et al. (1996) en het bleef steken! In werkelijkheid blijkt uit onderzoek dat de verhoudingen aanzienlijk variëren, afhankelijk van geslacht, leeftijd, handdominantie, het bewegingsvlak, bilaterale of unilaterale armbeweging, bewegingssnelheid, verschillende belastingen, verschillende sporten die de patiënt beoefent, vermoeidheid en pijn.

We kunnen dus eigenlijk niet met zekerheid zeggen wat "normaal" betekent!

In de volgende video leert u meer over de functie van verschillende spieren die op de scapula inwerken en over klassieke 'disfuncties' van de scapula die in de literatuur worden beschreven en de vermoedelijke onderliggende oorzaken daarvan:

Let op: er is een grote prevalentie van scapulaire dyskinesis bij niet-bovenhoofdige atleten (33%) en nog meer bij bovenhoofdse atleten (61%). (Burn et al. 2016).
Dus in veel gevallen zou scapulaire dyskinesis eerder een functionele aanpassing kunnen zijn dan een factor die bijdraagt tot schouderpathologie!
Anderzijds hebben Prezioso et al. (2018) deden een cross-sectionele studie bij 661 jonge asymptomatische elitezwemmers en vonden een lage prevalentie van scapulaire dyskinesis van 8,5%.

Klinische presentatie en onderzoek

Examen

Kibler et al. (2002) waren een van de pioniers in de classificatie van scapulaire dyskinesie. Tot op heden is de 4-type indeling de meest gebruikte methode in wetenschappelijke studies om te bepalen of deelnemers al dan niet scapulaire dyskinesie vertonen.
Bekijk de video als u meer wilt weten over de indeling in detail:

In de volgende tabel vindt u een overzicht van de 4 verschillende types en hun klinische presentatie volgens Kibler et al. (2002).

Andere orthopedische tests om scapulaire dyskinesis te beoordelen zijn:

• Scapulaire Bijstand Test
• Scapular Retraction Test

LEREN SCHOUDERFEITEN VAN FICTIE TE ONDERSCHEIDEN

• • Naam*
• • E-mail*

Δ

Behandeling

Moet je je richten op motorische training om de scapulaire beweging te verbeteren? McQuade et al. (2016) schreven een kritisch en theoretisch perspectief op scapulaire stabilisatie en vatten het volgende samen:

"Hoewel sommige studies suggereren dat scapulaire stabilisatieoefeningen de activering van de scapulothoracale (ST) spieren beïnvloeden, is niet bekend of een toename in ST-spieractivering of veranderingen in activeringsratio's leiden tot blijvende verbeteringen in het kinematische patroon. In totaal zijn er weinig aanwijzingen dat training van de scapula-motoriek de activering van de scapulaspieren functioneel kan beïnvloeden. Het bewust leren controleren van de positie van het schouderblad en het gebruik van visuele biofeedback lijken goede methoden om de activering of beweging van de ST-spieren onmiddellijk te veranderen, maar de klinische betekenis op lange termijn en de overdraagbaarheid naar dagelijkse functionele taken blijven onbekend."

Een RCT van Turgut et al. (2017) vergeleken schoudergordelversterkende+strekoefeningen met versterkende+strekoefeningen plus de toevoeging van scapulaire stabilisatieoefeningen. Hoewel de stabilisatiegroep verschillen vertoonde in externe rotatie, posterieure kanteling en opwaartse rotatie, vertoonden beide groepen in dezelfde mate verbetering in zelfgerapporteerde pijn- en invaliditeitsscores. Dus terwijl we misschien(Turgut et al. 2017) of juist niet(McQuade et al. 2016) scapulaire kinematica kunnen beïnvloeden, lijkt het niet relevant voor het resultaat van uw schouderpatiënt.

Bovendien hebben Shire et al. (2017) deden een systematische review en meta-analyse van zes RCT's met vier studies die specifieke scapulaire oefenstrategieën evalueerden en twee met een specifieke proprioceptieve strategie in vergelijking met algemene schouderoefeningen. Zij stellen dat in deze zes studies geen consistent verschil werd gevonden tussen de behandelingsgroepen wat betreft pijn en functie. Vijf van deze studies werden beoordeeld als matig bewijs en één als laag bewijs. Daarom concluderen zij dat er onvoldoende bewijs is om de effectiviteit van specifieke resistieve oefenstrategieën bij de revalidatie van het subacromiaal impingement syndroom te ondersteunen of te weerleggen.

Kortom, onze persoonlijke aanpak is om ons niet te veel te richten op de kinematica van het schouderblad, maar veeleer op de versterking van de rotator cuff en de scapulothoracale musculatuur. Er is een gegradeerde oefenaanpak voor scapulaire versterking van vroege (postoperatieve) revalidatie tot tussentijdse revalidatie:

Een andere oefening die de spieren van het schouderblad aanpakt en tegelijkertijd de rotator cuff versterkt, is de Y-lift:

Wilt u meer weten over schouderpijn? Bekijk dan onze blogartikelen en onderzoeksoverzichten:

• Waarom schouderrevalidatie als een heerlijke pizza moet zijn
• Pijn opwekken om pijn te verlichten bij Rotator Cuff-gerelateerde schouderpijn?
• De Bovenste Vallen - Overgewaardeerd, Overbeschuldigd, En Zeer Onbegrepen!
• Conservatief vs. Chirurgische behandeling van patiënten met rotatorcuff scheuren

Referenties

Burn, M. B., McCulloch, P. C., Lintner, D. M., Liberman, S. R., & Harris, J. D. (2016). Prevalentie van scapulaire dyskinesis bij overhead en nonoverhead atleten: een systematische review. Orthopedisch tijdschrift voor sportgeneeskunde, 4(2), 2325967115627608.

Inman, V. T., & Abbott, L. C. (1996). Observaties van de functie van het schoudergewricht. Klinische orthopedie en aanverwant onderzoek (1976-2007), 330, 3-12.

Kirby, K., Showalter, C., & Cook, C. (2007). Beoordeling van het belang van glenohumerale perifere mechanica door praktiserende fysiotherapeuten. Physiotherapy Research International, 12(3), 136-146.

McClure, P. W., Michener, L. A., Sennett, B. J., & Karduna, A. R. (2001). Directe 3-dimensionale meting van de kinematica van het schouderblad tijdens dynamische bewegingen in vivo. Tijdschrift voor schouder- en elleboogchirurgie, 10(3), 269-277.

McQuade, K. J., Borstad, J., & de Oliveira, A. S. (2016). Kritisch en theoretisch perspectief op scapulaire stabilisatie: wat betekent het eigenlijk en zijn we op de goede weg? Fysiotherapie, 96(8), 1162-1169.

McClure, P., Tate, A. R., Kareha, S., Irwin, D., & Zlupko, E. (2009). Een klinische methode voor het vaststellen van scapulaire dyskinesis, deel 1: betrouwbaarheid. Tijdschrift voor atletische training, 44(2), 160-164.

Preziosi Standoli, J., Fratalocchi, F., Candela, V., Preziosi Standoli, T., Giannicola, G., Bonifazi, M., & Gumina, S. (2018). Scapulaire dyskinesis bij jonge, asymptomatische topzwemmers. Orthopedisch tijdschrift voor sportgeneeskunde, 6(1), 2325967117750814.

Shire, A. R., Stæhr, T. A., Overby, J. B., Bastholm Dahl, M., Sandell Jacobsen, J., & Høyrup Christiansen, D. (2017). Specifieke of algemene oefenstrategie voor het subacromiaal impingement syndroom - maakt het uit? Een systematisch literatuuronderzoek en meta-analyse. BMC musculoskeletale aandoeningen, 18(1), 1-18.

Turgut, E., Duzgun, I., & Baltaci, G. (2017). Effecten van training in scapulaire stabilisatie op scapulaire kinematica, invaliditeit en pijn bij subacromiaal impingement: een gerandomiseerde gecontroleerde studie. Archives of physical medicine and rehabilitation, 98(10), 1915-1923.