Bevroren schouder / Adhesive Capsulitis | Diagnose & Behandeling
Bevroren schouder / Adhesive Capsulitis | Diagnose & Behandeling
Bevroren schouder (FS) is een slecht begrepen aandoening die meestal gepaard gaat met aanzienlijke pijn, bewegingsbeperking en aanzienlijke morbiditeit. Hoewel de functie na verloop van tijd verbetert, kan niet bij iedereen een volledig en pijnvrij bewegingsbereik worden hersteld. Bevroren schouder staat ook bekend als adhesive capsulitis, maar het bewijs voor capsulaire verklevingen wordt weerlegd en het is aannemelijk dat deze term moet worden verlaten(Lewis et al. 2015).
FS kan worden onderscheiden in primair (idiopathisch begin) en secundair begin. Terwijl primaire FS geen bekende oorzaak heeft, kan secundaire FS verder worden onderscheiden in drie verschillende groepen:
- Intrinsiek: trauma, langdurige immobilisatie, calcificerende tendinose, rotator cuff en biceps tendinopathie gaan vooraf aan intrinsieke secundaire frozen shoulder met schouderchirurgie die resulteert in iatrogene intrinsieke secundaire frozen shoulder.
- Extrinsiek: Wanneer de aandoening wordt voorafgegaan door pathologie buiten de schouder zoals artritis van het AC-gewricht, humerale of claviculaire fracturen, cervicale radiculopathie, ipsilaterale borstoperaties, borstwandtumor CVA's
- Systemische secundaire FS: diabetes, schildklierafwijkingen, hartziekten, genetische factoren (zoals de ziekte van Dupuytren), de ziekte van Parkinson of epilepsie.
Pietrzak et al. (2016) stellen dat net als bij DM en CVD, de ontsteking en kapselfibrose die bij FS worden gezien, mogelijk worden geprecipiteerd door het metabool syndroom en chronische laaggradige ontsteking, wat leidt tot een upregulatie van pro-inflammatoire cytokineproductie, sympathische dominantie van het autonome evenwicht en neuro-immuunactivatie.
Het ziekteproces blijkt cytokinegestuurd te zijn en gaat van ontsteking en hyperplasie van het synovium naar kapselfibrose met infiltratie van chronische ontstekingscellen en cytokinen met een overeenkomstige vermindering van het gewrichtsvolume. Tegelijkertijd leidt kapselfibrose tot verdikking van de lange kop van de biceps, het coracohumerale ligament en de okselholte.
Een MRI-studie van Lee et al. (2012) bevestigde dit door aan te tonen dat het coracohumerale ligament en het kapsel in de axillaire uitsparing significant groter waren bij patiënten met een Frozen Shoulder in vergelijking met een gezonde controlegroep.
Ryan et al. (2016) melden dat verhoogde vasculariteit een gemeenschappelijk kenmerk is dat in histologiestudies wordt beschreven, met name in de anterosuperieure structuren, maar afwezig in de inferieure structuren, met uitzondering van de okselplooi. Dit kan ook een verklaring zijn voor de pijnervaring van een patiënt, aangezien in de literatuur hypervasculariteit en angiogenese consequent worden beschreven als mogelijke bronnen van nociceptie vanwege hun associatie met neovaten.
Epidemiologie
Primaire FS in de algemene bevolking treft naar verluidt 2 tot 5,3% van de patiënten tijdens hun leven.
De prevalentie van secundaire FS steeg bij patiënten met diabetes mellitus en schildklieraandoeningen van 4,3% tot 38%(Kelley et al. 2013).
In de meeste gevallen treedt FS op tussen 40 en 65 jaar, met een iets hogere prevalentie bij vrouwen dan bij mannen(Tasto et al. 2007).
In Japan en China wordt FS daarom de 50-jarige schouder genoemd vanwege de gemiddelde leeftijd bij aanvang van 55,0±8,4 jaar voor vrouwen en 54,7±8,7 jaar voor mannen.
In 17% van alle gevallen treedt FS binnen vijf jaar na de eerste episode op aan de contralaterale zijde, terwijl FS in 14% van alle gevallen bilateraal optreedt. Herhaling in dezelfde schouder is zeldzaam (Kelley et al. 2013).
Ten slotte wordt in de literatuur beschreven dat de niet-dominante zijde vaker is aangedaan dan de dominante zijde, hoewel harde bewijzen daarvoor ontbreken(Lewis et al. 2015).
Klinisch beeld en onderzoek
- Pijn in de schouder, uitstralend naar de bovenarm, wijdverspreid en diffuus kenmerkend
- Begin: plotseling of geleidelijk met een progressief verloop wat betreft pijn en stijfheid
- Pijnbeschrijvingen: constante, ernstige, niet aflatende, ondraaglijke pijn bij bewegen of schokken, af en toe "neuraal-achtige symptomen".
- Veel voorkomende problemen: alles
- Vaak gemelde verzachtende factoren: niets
- Medische geschiedenis: DM, hart- en vaatziekten, roken, hoog cholesterolgehalte, enz.
- Gelijk verlies van actief en passief bewegingsbereik
Examen
Hollmann et al. (2015) deed een studie naar de hoeveelheid actieve spierbewaking bij patiënten waarvan vermoed werd dat ze FS hadden en vond dat alle patiënten een enorme toename van passieve abductie hadden ervaren terwijl ze onder narcose waren. Dit betekent dat het bewegingsverlies bij FS niet alleen kan worden verklaard door een echte capsulaire contractie, maar dat ook actieve stijfheid of spierbewaking een grote rol kan spelen. Daarom kan het zinvol zijn de Coracoid Pain Test uit te voeren om onderscheid te maken tussen een echte en een pseudo-bevroren schouder(Carbone et al. 2010)
Een andere orthopedische test om Frozen Shoulder te onderscheiden van andere schouderaandoeningen is het Shoulder Shrug Sign.
BEKIJK TWEE 100% GRATIS WEBINARS OVER SCHOUDERPIJN EN ULNAIRE PIJN
Behandeling
De fysiotherapeutische behandeling van FS moet worden afgestemd op de mate van reactiviteit. De volgende tabel van het Nederlands Schoudernetwerk is bedoeld als leidraad voor uw behandeling, inclusief de aanbevolen behandelopties (Vermeulen et al. 2017).
Een Cochrane review van Page et al. (2014) stelt dat de meest effectieve behandeling voor pijn, functie en zelfgerapporteerd behandelsucces in de vroege stadia van een Frozen Shoulder steroïde injecties zijn.
Hoewel corticosteroïde injecties op korte termijn (na 7 weken) superieur waren aan gecombineerde manuele therapie en lichaamsbeweging, was er geen klinisch belangrijk verschil na 6 maanden en 1 jaar.
Hoewel steroïde injecties op korte termijn een doeltreffende behandeling zijn, bieden zij op lange termijn mogelijk geen voordeel(Xiao et al. 2017)
Een alternatief voor corticosteroïdeninjecties zijn hydro-distensie-injecties waarbij een zoutoplossing met een groot volume van 40-50 cc in combinatie met steroïden en plaatselijke verdoving in het gewrichtskapsel wordt geïnjecteerd.
Er is matig bewijs dat arthrografische distensie met een zoutoplossing en steroïde op korte termijn voordelen oplevert voor de pijn, het bewegingsbereik en de functie bij adhesieve capsulitis. Het is echter onzeker of dit beter is dan alternatieve interventies(Buchbinder et al. 2008).
De laatste optie voor behandeling van een bevroren schouder is manipulatie onder verdoving en arthroscopische capsulaire release. Helaas is er slechts bewijs van lage kwaliteit beschikbaar dat weinig voordeel aantoont voor een capsulaire release in plaats van, of als aanvulling op manipulatie onder anesthesie in termen van abductie, flexie en externe rotatie bewegingsbereik(Grant et al. 2013). Tegelijkertijd zijn voor beide procedures complicaties gemeld, zoals schouderontwrichting, rotator cuff scheur, of plexus brachialis palsy (Birch et al. 1991).
Wilt u meer weten over Frozen Shoulder? Bekijk dan het volgende onderzoek:
Referenties
