Acuut coronair syndroom | Diagnose en behandeling | Alles wat een fysiotherapeut moet weten
Fysiotherapie voor acuut coronair syndroom | Beoordeling & behandeling
Inleiding & Epidemiologie
Acuut coronair syndroom (ACS) is een manifestatie van coronaire hartziekte en is een overkoepelende term die gebruikt wordt om een reeks aandoeningen te beschrijven die geassocieerd worden met een plotselinge verminderde bloedstroom naar het hart. De plotselinge vermindering van de bloedtoevoer naar het hart kan leiden tot schade aan de hartspier.
Epidemiologie
ACS is wereldwijd de belangrijkste oorzaak van morbiditeit en mortaliteit. De Wereldwijde ziektelaststudie rapporteerde ischemische hartziekte (inclusief ACS) als de belangrijkste doodsoorzaak wereldwijd, verantwoordelijk voor bijna 9 miljoen sterfgevallen per jaar. De studie rapporteert een leeftijdsgestandaardiseerd sterftecijfer van 108,7 per 100.000 personen. Helaas waren ischemische hartaandoeningen in 1990 wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak en dat is in de loop der jaren niet veranderd.
Er lijkt enige regionale variatie te zijn. De prevalentie van acuut coronair syndroom is hoger in landen met een hoog inkomen, maar de toegang tot goede gezondheidszorg inclusief preventie heeft de percentages in de loop der jaren verbeterd. Daarentegen is de prevalentie van ACS in lage- en middeninkomenslanden lager, maar helaas is er een stijgende incidentie te zien door een toename van risicofactoren zoals roken, diabetes, hypertensie,...
De incidentie neemt toe met de leeftijd, vooral na de leeftijd van 45 jaar voor mannen en 55 jaar voor vrouwen. ACS komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, vooral op jongere leeftijd. Mannen krijgen meestal eerder te maken met hun eerste hartafwijking dan vrouwen. ACS bij vrouwen treedt meestal op latere leeftijd op, vaak na de menopauze. De klinische presentatie van ACS kan atypisch zijn bij vrouwen (bijv. presentatie met vermoeidheid of kortademigheid in plaats van klassieke pijn op de borst), wat kan leiden tot vertragingen in de diagnose.
De belangrijkste risicofactoren voor ACS komen nauw overeen met die voor coronaire hartziekte (CAD):
- Aanpasbare risicofactoren:
- Hypertensie: Een verhoogde bloeddruk is een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van ACS.
- Dyslipidemie: Hoge niveaus van lipoproteïne met lage dichtheid (LDL) en lage niveaus van lipoproteïne met hoge dichtheid (HDL) verhogen het risico.
- Roken: Tabaksgebruik verhoogt het risico op ACS aanzienlijk, vooral bij jongere mensen.
- Diabetes mellitus: Verhoogt het risico door de associatie met atherosclerose en andere vaatziekten.
- Obesitas: Vooral centrale obesitas wordt in verband gebracht met een verhoogde incidentie van ACS.
- Lichamelijke inactiviteit: Gebrek aan lichaamsbeweging wordt in verband gebracht met hogere percentages ACS.
- Dieetfactoren: Diëten met veel verzadigde vetten, transvetten en geraffineerde suikers dragen bij aan het risico op hart- en vaatziekten.
- Alcohol: Overmatig alcoholgebruik is een risicofactor, hoewel matig alcoholgebruik bij sommige populaties een beschermend effect kan hebben.
Pathomechanisme
ACS wordt vaak veroorzaakt door het scheuren van een plaque in een kransslagader, wat leidt tot de vorming van een bloedstolsel dat de bloedstroom gedeeltelijk of volledig blokkeert.
ACS omvat 3 aandoeningen:
- Instabiele angina pectoris: Hiervan is sprake als de pijn of het ongemak op de borst onvoorspelbaar is en in rust of bij minimale inspanning optreedt. Het is een waarschuwingsteken van een mogelijke hartaanval, maar zonder aanzienlijke schade aan de hartspier.
- Myocardinfarct zonder ST-elevatie (NSTEMI): Bij dit type hartaanval is de slagader gedeeltelijk geblokkeerd, wat leidt tot een verminderde bloedstroom en schade aan een deel van de hartspier. Het veroorzaakt echter niet de specifieke veranderingen op een elektrocardiogram (ECG) die te zien zijn bij een volledige hartaanval (STEMI).
- Myocardinfarct met ST-elevatie (STEMI): Dit is de ernstigste vorm van een hartaanval, waarbij een kransslagader volledig geblokkeerd is. Het veroorzaakt aanzienlijke schade aan de hartspier en laat specifieke veranderingen zien op een ECG. Er is een noodbehandeling nodig om de bloedstroom te herstellen.
Klinisch beeld en onderzoek
De symptomen hangen af van de locatie van de verminderde bloedstroom, maar kunnen het volgende omvatten:
- Pijn of ongemak op de borst (angina pectoris), vaak omschreven als druk, drukkend of zwaar gevoel
- Pijn die uitstraalt naar de schouders, armen, nek, rug of buik
- Dyspneu
- Misselijkheid, overgeven of zweten
- Licht in het hoofd of flauwvallen
- Overmatig, plotseling zweten (diaforese).
- Vermoeidheid
- Hartkloppingen
Examen
Je huisarts zal waarschijnlijk beginnen met een bloedonderzoek en een elektrocardiogram (ECG). In het geval van een NSTEMI kan bloedonderzoek positieve bevindingen opleveren, maar zal het ECG negatief zijn. In het geval van een STEMI, dat ernstiger is, zullen bloedtesten en ECG positieve resultaten laten zien. Uw huisarts kan u doorverwijzen naar de cardiologische afdeling voor inspanningstests en medische beeldvorming.
Spoedverwijzing naar de spoedeisende hulp kan nodig zijn bij acute symptomen!
Hoe voeding een cruciale factor kan zijn voor centrale overgevoeligheid - Videolezing
