Εισαγωγή

Η αυχενογενής ζάλη είναι ένα σύνδρομο που θεωρείται ότι οφείλεται σε διαταραχή της σύγκλισης της ιδιοδεκτικότητας του αυχένα και του αιθουσαίου συστήματος. Ο αυχένας συνδέεται πολύ στενά με την εμφάνιση συμπτωμάτων ζάλης. Συχνά ο πόνος στον αυχένα προηγείται της εμφάνισης της ζάλης και όταν ο πόνος στον αυχένα επιδεινώνεται, επιδεινώνεται και η ζάλη. Συχνά συνταγογραφούνται φάρμακα, αλλά ενδείκνυται επίσης η φυσιοθεραπεία και η χειροθεραπεία για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του αυχένα. Αυτή η τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή είχε ως στόχο να εξετάσει τα οφέλη ενός προγράμματος προπόνησης δύναμης, κινητοποίησης και οφθαλμοκινητικών ασκήσεων για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του αυχένα και της ζάλης. Ποια είναι λοιπόν η αποτελεσματικότητα της αυτοάσκησης για την αυχενογενή ζάλη; Ας βουτήξουμε!

Μέθοδοι

Η τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή δημιουργήθηκε σε ένα τμήμα ωτορινολαρυγγολογίας από το 2018 έως το 2020. Συμπεριλήφθηκαν ασθενείς από την ηλικία των 18 ετών με μη τραυματική τραχηλογενή ζάλη. Η διάγνωση τέθηκε από το ιστορικό του ασθενούς, το οποίο αποκάλυπτε ιστορικό παθολογίας του αυχένα και ζάλης σε στενή χρονική σχέση με την έναρξη των συμπτωμάτων της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Οι ασθενείς ελέγχθηκαν για τραύμα, αυχενική αρτηριακή δυσλειτουργία και νευρολογικές παθήσεις και αποκλείστηκαν εάν ένα από αυτά ήταν θετικό. Πραγματοποιήθηκε αιθουσαία αξιολόγηση για να αποκλειστούν άλλες παθολογικές καταστάσεις που οδηγούν σε ζάλη. Στη συνέχεια, οι συγγραφείς αναφέρουν ότι πραγματοποίησαν προσεκτική εξέταση της σπονδυλικής στήλης για να εντοπίσουν την πηγή του πόνου.

Οι ασθενείς έλαβαν ένα πρόγραμμα αυτοάσκησης για την αυχενογενή ζάλη. Το πρόγραμμα αυτοάσκησης περιελάμβανε τα εξής:

• Άσκηση δύναμης: Δέκα ισομετρικές συσπάσεις των 5 δευτερολέπτων προς την κατεύθυνση της κάμψης, της έκτασης, της περιστροφής και της πλάγιας κάμψης.
• Άσκηση κινητοποίησης: Δέκα φορές κινήσεις προς την κατεύθυνση της κάμψης, της έκτασης, της περιστροφής και της πλάγιας κάμψης, κρατώντας την τελική θέση για 5 δευτερόλεπτα.
• Η οφθαλμοκινητική εκπαίδευση περιγράφεται ως εξής:
  • Κάμψη: Ορίστε ένα σταθερό σημείο μπροστά από τα μάτια κρατώντας το χέρι τεντωμένο και κοιτάζοντας τον αντίχειρα. Προσπαθήστε να ακουμπήσετε το στήθος με το πηγούνι κρατώντας τα μάτια στον αντίχειρα για 5 δευτερόλεπτα × 10 φορές.
  • Επέκταση: Ορίστε ένα σταθερό σημείο μπροστά από τα μάτια κρατώντας το χέρι τεντωμένο και κοιτάζοντας τον αντίχειρα. Μετακινήστε αργά το κεφάλι προς τα πίσω και κοιτάξτε προς τα πάνω κρατώντας τα μάτια στον αντίχειρα για 5 δευτερόλεπτα × 10 φορές.
  • Περιστροφή: Ορίστε ένα σταθερό σημείο μπροστά από τα μάτια κρατώντας το χέρι τεντωμένο και κοιτάζοντας τον αντίχειρα. Γυρίστε το κεφάλι δεξιά και αριστερά κάνοντας μια στάση στη μέση του εύρους, ενώ κρατάτε τα μάτια στον αντίχειρα για 5 δευτερόλεπτα × 10 φορές.
  • Πλευρική κάμψη: Ορίστε ένα σταθερό σημείο μπροστά από τα μάτια κρατώντας το χέρι τεντωμένο και κοιτάζοντας τον αντίχειρα. Γείρετε το κεφάλι προς τα δεξιά και προς τα αριστερά, κάνοντας μια στάση στη μέση του εύρους, ενώ κρατάτε τα μάτια στον αντίχειρα για 5 δευτερόλεπτα × 10 φορές.

Τόσο η ομάδα παρέμβασης που εκτελούσε αυτοάσκηση για την αυχενογενή ζάλη όσο και η ομάδα ελέγχου συμβουλεύτηκαν να λαμβάνουν 50mg διμενυδρινάτης όταν είχαν σοβαρό ίλιγγο κάθε 8 ώρες και 400mg ιβουπροφαίνης για τη μείωση του αυχενικού πόνου. Τους συμβούλευσαν να σταματήσουν να το παίρνουν όταν τα συμπτώματα βελτιωθούν. Η ομάδα ελέγχου δεν έλαβε κανένα πρόγραμμα άσκησης.

Τα αποτελέσματα που αξιολογήθηκαν ήταν το ερωτηματολόγιο Dizziness Handicap Inventory (DHI), το οποίο μετρά την αντιλαμβανόμενη μειωτική επίδραση των συμπτωμάτων ζάλης. Η κλίμακα αυτή έχει 25 στοιχεία και οι βαθμολογίες κυμαίνονται από 16-34, 36-52 και 54 μονάδες ή περισσότερο, που σημαίνει ήπια, μέτρια και σοβαρά μειονεκτήματα ζάλης. Το ερωτηματολόγιο Neck Disability Index (NDI) μετρά την αναπηρία του αυχένα και αποτελείται από 10 στοιχεία. Το μέγιστο σκορ είναι 50 που υποδηλώνει υψηλή αναπηρία. Επιπλέον, συμπληρώθηκε η κλίμακα VAS για τον πόνο στον αυχένα και αξιολογήθηκε το εύρος της κίνησης. Οι συγγραφείς όρισαν το πλήρες ενεργό εύρος κίνησης του αυχένα ως εξής: κάμψη άνω των 50°, έκταση άνω των 60°, πλάγια κάμψη άνω των 45° και περιστροφή άνω των 80°. Η μεταουρογραφία συμπεριλήφθηκε ως αντικειμενική μέτρηση για την αξιολόγηση της λειτουργικής ισορροπίας και της σχετικής συμβολής των οπτικών, ιδιοδεκτικών και αιθουσαίων ενδείξεων.

Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για 2 εβδομάδες.

Αποτελέσματα

Συνολικά 32 συμμετέχοντες με τραχηλογενή ζάλη συμπεριλήφθηκαν στην RCT. Χωρίστηκαν εξίσου στις ομάδες αυτοάσκησης για την αυχενογενή ζάλη και ελέγχου. Και στις δύο ομάδες, 3 ασθενείς έχασαν την παρακολούθηση.

Ο μέσος όρος ηλικίας του δείγματος ήταν 48 έτη και οι περισσότεροι ήταν γυναίκες. Τα βασικά χαρακτηριστικά δεν αποκάλυψαν σημαντικές διαφορές ως προς το φύλο, την ηλικία, τη διάρκεια του ιλίγγου και την παρουσία υποκείμενων νοσημάτων.

Μετά από δύο εβδομάδες συμμετοχής στην αυτοάσκηση για την αυχενογενή ζάλη ή στην παρέμβαση ελέγχου, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο DHI ήταν σημαντικά χαμηλότερος στην ομάδα παρέμβασης. Η μέση διαφορά ήταν κατά μέσο όρο 25 μονάδες (95% CI 4,21 έως 47,63), που σημαίνει ότι η ζαλάδα έχει μικρότερες δυσμενείς επιπτώσεις. Τα ίδια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και για το NDI, όπου παρατηρήθηκε μια μέση διαφορά 6,16 (95% CI 0,42 έως 11,88) υπέρ της ομάδας αυτοάσκησης. Μόνο η διαφορά στον DHI μπορεί να θεωρηθεί κλινικά σημαντική, καθώς υπερβαίνει την ελάχιστη ανιχνεύσιμη αλλαγή των 17 μονάδων. Δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στον πόνο κατά VAS ή στην ταχύτητα ταλάντωσης, όπως αντικειμενοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της μεταουρογραφίας.

Ερωτήσεις και σκέψεις

Δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές στα βασικά χαρακτηριστικά, αν και η διάρκεια των ημερών ζάλης στην ομάδα αυτοάσκησης φαίνεται να είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνη των ατόμων ελέγχου.

Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι πραγματοποίησαν προσεκτική εξέταση της σπονδυλικής στήλης για να εντοπίσουν την πηγή του πόνου. Ωστόσο, ο προσδιορισμός της πηγής των συμπτωμάτων είναι δύσκολος με βάση την ψηλάφηση και την αξιολόγηση της κίνησης. Πιθανότατα εντόπισαν την τοποθεσία του πόνου, αντί για την πηγή του πόνου.

Η αυτοάσκηση για την αυχενογενή ζάλη περιελάμβανε ασκήσεις δύναμης. Ωστόσο, καθώς δεν υπήρχε πρόσθετη αντίσταση και οι συσπάσεις έπρεπε να διατηρηθούν για 5 δευτερόλεπτα, οι ασκήσεις αυτές είναι απλώς ισομετρικές ασκήσεις δύναμης.

Ο NDI και ο DHI βελτιώθηκαν, αλλά το ίδιο δεν συνέβη και με τη βαθμολογία VAS για τον πόνο. Αυτό είναι τουλάχιστον αξιοσημείωτο, καθώς η αυχενογενής κεφαλαλγία θεωρείται ότι οφείλεται σε αναντιστοιχία των πληροφοριών που προέρχονται από την ιδιοδεκτικότητα του αυχένα και τα άλλα συστήματα που συμβάλλουν (οπτικό, σωματοαισθητικό και αιθουσαίο). Με αυτόν τον τρόπο, φαίνεται ότι αυτό το δείγμα συμμετεχόντων μπορεί να μην είχε "αληθινή" αυχενογενή ζάλη, ή ίσως, ενδεχομένως, ακόμη πιο αμφιλεγόμενη, να αμφισβητείται η ύπαρξη της αυχενογενούς ζάλης...

Μίλα μου για σπασίκλες

Το DHI χορηγήθηκε κατά την έναρξη και μετά από 2 εβδομάδες εκτέλεσης της αυτοάσκησης για την αυχενογενή ζάλη. Ωστόσο, οι συγγραφείς ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν σε κάθε ερώτηση όπως αυτή αφορά προβλήματα ζάλης ή αστάθειας, λαμβάνοντας ειδικά υπόψη την κατάστασή τους

κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα. Αυτό όχι μόνο αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο μεροληψίας της ανάκλησης, αλλά σίγουρα δεν φαίνεται λογικό δεδομένου ότι η δοκιμή διήρκεσε μόνο 2 εβδομάδες.

Τα αποτελέσματα του εύρους κίνησης αποκαλύπτουν ότι δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές. Σημειώστε ότι οι συγγραφείς δεν προσδιόρισαν το αποτέλεσμα που τους ενδιαφέρει (πρωτογενές αποτέλεσμα) και δεν αναφέρθηκαν σε δημοσιευμένο πρωτόκολλο δοκιμής, γεγονός που καθιστά δυνατή την επιλεκτική αναφορά. Επιπλέον, βρίσκω περίεργο το γεγονός ότι το εύρος κίνησης (μια συνεχής τιμή) διχοτομείται σε μια απάντηση "ναι/όχι". Ειδικά όταν δεν υπάρχει περαιτέρω αναφορά των πραγματικών τιμών του συνεχούς εύρους κίνησης. Όταν ανατρέχουμε στον ορισμό του περιορισμένου εύρους κίνησης, για παράδειγμα στην περιστροφή, ήταν κάτω από 80°. Η διχοτόμηση αυτής της τιμής σημαίνει ότι κάποιος με, ας πούμε, 79° εύρος περιστροφικής κίνησης κατατάσσεται ως κάποιος του οποίου η κινητικότητα του αυχένα δεν βελτιώθηκε. Ίσως αρχίσετε να καταλαβαίνετε γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επιλεκτικές αναφορές. Ωστόσο, δεν αναφέρθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ της ομάδας αυτοάσκησης και της ομάδας ελέγχου, οπότε μπορούμε να είμαστε λίγο πιο σίγουροι ότι εδώ δεν υπήρξε επιλεκτική μεροληψία αναφοράς.

Αυτή η δοκιμή ήταν ένα κλασικό παράδειγμα δοκιμής Α (έλεγχος: χρήση φαρμάκων διάσωσης) έναντι Α+Β (παρέμβαση: χρήση φαρμάκων διάσωσης + αυτοάσκηση). Είναι αναμενόμενο ότι οι περισσότερες παρεμβάσεις που χορηγούνται συνήθως δίνουν καλύτερα αποτελέσματα σε αυτή την ομάδα. Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι πριν κάποιος συμμετάσχει σε μια δοκιμή, ενημερώνεται για τις διαδικασίες της μελέτης πριν από την τυχαιοποίησή του. Έτσι, οι συμμετέχοντες που έπαιρναν φάρμακα και εκτελούσαν ασκήσεις θα μπορούσαν πιθανότατα να φανταστούν ότι ανήκαν στην ομάδα παρέμβασης. Καθώς δεν αναφέρθηκε η τυφλότητα των ασθενών και των αξιολογητών, αυτό μας αφήνει με περισσότερες αμφιβολίες.

Έγιναν υπολογισμοί του μεγέθους του δείγματος, αλλά δεν διευκρινίστηκαν πολλές λεπτομέρειες, για παράδειγμα σχετικά με το ακριβές αποτέλεσμα στο οποίο βασίστηκε. Η σύντομη περίοδος παρακολούθησης, η πιθανή επιλεκτική αναφορά και ο σχετικά υψηλός αριθμός συμμετεχόντων που χάθηκαν στην παρακολούθηση είναι σημαντικοί περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Μηνύματα για το σπίτι

Αυτή η RCT έδειξε ότι οι ακυρωτικές πτυχές της αυχενογενούς ζάλης βελτιώνονται μετά από 2 εβδομάδες αυτοάσκησης. Ορισμένες πτυχές μπορεί να περιορίζουν την εγκυρότητα αυτών των ευρημάτων, όπως για παράδειγμα η έλλειψη τυφλότητας και η απουσία προκαθορισμένου πρωτεύοντος αποτελέσματος. Παρόλα αυτά, το δυνατό σημείο αυτής της δοκιμής είναι η εφαρμογή της αυτοάσκησης για την αυχενογενή ζάλη με πολύ εύκολο τρόπο, χωρίς να απαιτείται εξοπλισμός.

Αναφορά

Piromchai P, Toumjaidee N, Srirompotong S, Yimtae K. Η αποτελεσματικότητα της αυτοάσκησης σε ασθενή με αυχενογενή ζάλη: Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή. Front Neurol. 2023 Feb 14;14:1121101. doi: 10.3389/fneur.2023.1121101. PMID: 36864911; PMCID: PMC9972221.